– Autor: Karsten Riemann –
Pierwsze 20 lat (1993–2013)
Dość wcześnie dr Klaus Ullmann, od roku 1984 pełniący obowiązki przewodniczącego i prezesa stowarzyszenia HAUS SCHLESIEN, wyraził przekonanie, by nie ograniczać się jedynie do wspominania tego, co zostało utracone w wyniku ucieczki i wysiedlenia, lecz podążając w przyszłość, chronić i ukazywać tradycyjną kulturę na Śląsku.
Choć początkowe niemieckie wysiłki, skupiające się na szybkiej niezbędnej ochronie dawnych zasobów kulturowych w tym regionie, wzbudzały raczej podejrzenia o chęć przywrócenia dawnego porządku, w obliczu bolesnej i trudnej do zniesienia straty, to właśnie ta ochrona niemieckiej spuścizny wraz z całym jej historycznym kontekstem stała się w okresie po 1989 r. przedmiotem coraz większej troski nowej ludności tego regionu Europy Środkowo-Wschodniej – ze świadomością, że tylko na podstawie odpowiedniej wiedzy historycznej może ukształtować się poczucie tożsamości wśród „nowych Ślązaków”, obecnie ludności pochodzenia polskiego, która zastąpiła ludność niemiecką Wizje Ullmanna o stworzeniu „Domu Śląsk na Śląsku” stały się rzeczywistością.
Poszukując odpowiedniego miejsca na Śląsku, dr Ullmann w końcu natknął się na młodą rodzinę von Küster, która wcześniej odzyskała swoją dawną posiadłość w Łomnicy w Kotlinie Jeleniogórskiej i stopniowo zaczęła ratować pałac i siedzibę wdowy przed zniszczeniem. We wrześniu
1993 roku w HAUS SCHLESIEN w Königswinter powstało „Stowarzyszenie na Rzecz Kultywowania Kultury i Sztuki Śląska”. Oprócz dra Ullmanna, do kluczowych członków założycieli należał dr Heinrich Trierenberg, który później został członkiem honorowym.
Celem VSK, zgodnie z jego statutem, jest nadal „wspieranie kultywowania i ochrony śląskich wartości kulturowych”. Do sfinansowania przedsięwzięcia przyczyniły się dotacje i kredyty, a także bardzo duża liczba prywatnych darowizn na rzecz nowego, ekscytującego zadania, przy czym szczególnie dr Ullmann, a później także hrabina lngeborg von Pfeil, wnieśli osobisty wkład zarówno finansowy, jak i ideowy. Latem 1995 r. osiągnięto formalne porozumienie, zgodnie z którym VSK otrzymało prawo do korzystania z budynków w Łomnicy, najpierw „Małego Pałacu”, a później „Dużego Pałacu”, w zamian za wniesione fundusze i współudział w uzyskaniu kredytów celowych.
(Pierwszy część tekstu zaczerpnięto z uaktualnionego referatu wygłoszonego przez członka Zarządu Wolfganga Thusta (†2021) podczas naszego zebrania jubileuszowego, odbywającego się 3 października 2013 r. w pałacu w Łomnicy/Lomnitz.)
→ Czytaj wiecej w GAL Nr. 71, s 8 …